6 sai lầm tài chính phổ biến khiến Gen Z rơi vào nợ nần
Gen Z sống sang chảnh trên mạng, nhưng sau ánh hào quang là nợ nần, lo âu và những quyết định tài chính sai lầm.
Nữ CEO Katrin Kaurov, người từng trải qua cảnh tự lập từ năm 14 tuổi cảnh báo: nếu không thay đổi tư duy tiền bạc, nhiều bạn trẻ sẽ trả giá đắt cho sự thiếu hiểu biết của chính mình.
 |
| Katrin Kaurov (phải) trong buổi chia sẻ tại Đại học Pace (Ảnh: Linkedin) |
Katrin Kaurov, hiện là CEO kiêm đồng sáng lập của Frich, một nền tảng tài chính xã hội hướng đến giới trẻ, là hình mẫu của sự độc lập tài chính từ sớm. Bắt đầu sự nghiệp người mẫu từ năm 14 tuổi, Kaurov từng sống tại Milan, London và Hồng Kông. Do đó, cô buộc phải tự lo toan tài chính cá nhân trong khi bạn bè cùng trang lứa vui chơi.
“Tôi đã phải học cách quản lý tiền bạc từ tuổi thiếu niên. Tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc trở thành người lớn”, cô chia sẻ.
Khi chuyển tới New York ở độ tuổi đôi mươi, Kaurov nhận ra không phải ai cũng có nền tảng tài chính vững vàng. Nhiều người bạn của cô tiêu xài mạnh tay, thể hiện cuộc sống xa hoa trên mạng xã hội nhưng thực tế lại không hiểu gì về chi tiêu hay tiết kiệm.
Chính những trải nghiệm này đã dẫn cô tới ý tưởng thành lập Frich, một nền tảng khuyến khích sự minh bạch và trung thực về tiền bạc trong giới trẻ.
“Tiền bạc không nên là chủ đề gây lo lắng hay cảm giác cô đơn. Chúng ta cần học cách nói về nó một cách cởi mở”, nữ CEO nhấn mạnh.
Từ những trải nghiệm cá nhân và công việc hiện tại, Kaurov đã chỉ ra sáu sai lầm phổ biến mà thế hệ Gen Z, những người sinh từ cuối thập niên 1990 đến đầu những năm 2010, thường mắc phải trong việc quản lý tài chính cá nhân.
Sai lầm đầu tiên là tin tưởng quá mức vào những nội dung tài chính trên mạng xã hội. Những video TikTok hoặc Instagram Reels thường chia sẻ cách làm giàu nhanh chóng, như "kiếm một triệu USD ở tuổi 17" hay "nghỉ hưu ở tuổi 19", nhưng hiếm khi phản ánh thực tế.
Kaurov cho rằng điều này đang tạo ra một ảo tưởng sai lệch về mức độ thành công tài chính của giới trẻ. “Nhiều người trẻ cảm thấy mình thua kém khi so sánh bản thân với những hình mẫu không có thật trên mạng”, cô cảnh báo.
Tiếp theo là việc phớt lờ nợ thẻ tín dụng. Gen Z đang tích lũy nợ tín dụng với tốc độ ngày càng cao, nhưng lại ít ai thực sự nhận thức được hậu quả. Theo Kaurov, trong bối cảnh các thành phố lớn như New York hay London nơi chi tiêu cho trải nghiệm xã hội rất phổ biến, nhiều người bị cuốn vào việc duy trì hình ảnh sống "đủ đầy" mà không nhận ra rằng họ đang sống dựa vào nợ.
Một sai lầm khác là xây dựng ngân sách quá khắt khe, thiếu thực tế. Nhiều bạn trẻ đặt ra các kế hoạch chi tiêu quá lý tưởng, với kỳ vọng sẽ "cắt giảm tối đa". Tuy nhiên, theo Kaurov, nếu ngân sách khiến bạn cảm thấy bị gò bó, nó sẽ không hiệu quả về lâu dài. “Ngân sách nên là công cụ linh hoạt không phải giới hạn”, cô nói, đồng thời khuyến khích việc thử sai để tìm ra phương án phù hợp nhất.
Kaurov cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc dành thời gian định kỳ để xem xét tình hình tài chính cá nhân. Cô gọi đó là “buổi hẹn với tiền bạc”, nơi bạn dành khoảng 30 phút mỗi tuần để kiểm tra lại các khoản chi, tiến độ tiết kiệm và mục tiêu tài chính.
Theo Kaurov, cũng giống như chúng ta thường xuyên xem lại kế hoạch nghề nghiệp hay thể lực, tài chính cũng cần được theo dõi định kỳ.
Một vấn đề đáng lo ngại hiện nay là sự lệ thuộc vào các ứng dụng “Mua trước – Trả sau” (BNPL) như Klarna, Afterpay hay Affirm. Các dịch vụ này cho phép người dùng chia nhỏ khoản thanh toán, khiến việc chi tiêu trở nên “ít đau” hơn.
Tuy nhiên, theo nữ CEO, những ứng dụng này tiềm ẩn rủi ro cao nếu sử dụng thiếu kiểm soát. Kaurov chia sẻ cô thậm chí từng bắt gặp một quán bar cho phép khách hàng thanh toán đồ uống bằng hình thức trả góp.
Cuối cùng, Kaurov cho rằng nhiều người trẻ trì hoãn việc đầu tư vì cảm thấy nó quá phức tạp hoặc cần nhiều vốn. Bản thân cô cũng từng nghĩ như vậy, cho đến khi bắt đầu với hình thức đầu tư vi mô, tức là tự động trích một khoản nhỏ như 5–10 USD mỗi tuần vào quỹ đầu tư.
“Mọi việc bắt đầu từ một bước nhỏ. Hãy bắt đầu ngay hôm nay – bạn sẽ ngạc nhiên vì mọi thứ đơn giản hơn bạn tưởng.” Katrin Kaurov chia sẻ, đồng thời cho biết việc bắt đầu đầu tư sớm dù chỉ với số tiền nhỏ sẽ tạo ra lợi thế lớn nhờ hiệu ứng lãi kép theo thời gian.
Thế hệ Gen Z hiện đang đối mặt với một môi trường tài chính nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức. Đây là thế hệ đầu tiên trưởng thành hoàn toàn trong kỷ nguyên số, dễ tiếp cận thông tin và công nghệ đầu tư hiện đại.
Tuy nhiên, chính sự phong phú này cũng tạo ra áp lực khi những hình ảnh "giàu nhanh" tràn ngập mạng xã hội, còn các cạm bẫy tiêu dùng thì ngày càng tinh vi.
Theo một khảo sát gần đây của LendingTree, khoảng 40% Gen Z tại Mỹ đang gánh nợ thẻ tín dụng, và hơn 60% không có kế hoạch tiết kiệm nghỉ hưu rõ ràng. Điều này cho thấy một khoảng trống lớn về kỹ năng tài chính mà hệ thống giáo dục hiện chưa kịp lấp đầy.
Thông điệp mà Katrin Kaurov muốn gửi đến không phải là tránh tiêu tiền, cũng không phải là sống kham khổ. Cô kêu gọi người trẻ hãy đối thoại trung thực với chính mình về tiền bạc, xây dựng chiến lược tài chính từ sớm, và quan trọng nhất: đừng để tiền trở thành điều cấm kỵ.
“Tiền không phải là kẻ thù. Nó là công cụ để bạn sống đúng với giá trị của mình nếu bạn biết cách điều khiển nó”, cô kết luận.
Theo Business Insider
