FOMO trong chứng khoán: "Nỗi sợ bỏ lỡ" và cái bẫy tâm lý chết người
FOMO, viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Fear Of Missing Out", hay còn gọi là hội chứng sợ bỏ lỡ, là một trạng thái tâm lý lo lắng hoặc cảm giác thôi thúc phải tham gia vào một trải nghiệm hay cơ hội nào đó mà người khác đang có.
 |
| Ảnh AI |
Trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, FOMO là nỗi sợ hãi bị bỏ lại phía sau khi một cổ phiếu hoặc cả thị trường đang tăng giá mạnh mẽ, khiến nhà đầu tư đưa ra những quyết định mua bán vội vã, thiếu lý trí và thường dẫn đến thua lỗ.
Đây được xem là một trong những cái bẫy tâm lý phổ biến và nguy hiểm nhất, có thể ảnh hưởng đến cả nhà đầu tư mới và những người đã có kinh nghiệm.
Biểu hiện của FOMO trong chứng khoán
Nhà đầu tư bị ảnh hưởng bởi FOMO thường có những hành động đặc trưng sau:
- Mua đuổi bằng mọi giá: Khi thấy một cổ phiếu tăng giá liên tục trong nhiều phiên, họ cảm thấy sốt ruột và lo sợ sẽ bỏ lỡ "chuyến tàu" làm giàu. Điều này thôi thúc họ đặt lệnh mua ngay lập tức mà không cần phân tích kỹ lưỡng về giá trị thực của doanh nghiệp hay các chỉ báo kỹ thuật, dẫn đến tình trạng "đu đỉnh".
- Quyết định dựa trên đám đông: Họ bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các diễn đàn, mạng xã hội, hoặc lời khuyên từ những người xung quanh. Khi thấy nhiều người đổ xô mua một mã cổ phiếu nào đó, họ cũng làm theo vì sợ mình là người duy nhất đứng ngoài cuộc.
- Giao dịch liên tục, thiếu kiên nhẫn: Tâm lý FOMO khiến nhà đầu tư luôn trong trạng thái "đứng núi này trông núi nọ". Họ có thể vừa bán một cổ phiếu để mua một mã khác đang "hot" hơn, bất chấp chiến lược đầu tư ban đầu của mình.
- Bỏ qua các nguyên tắc quản trị rủi ro: Vì quá tập trung vào lợi nhuận tiềm năng trước mắt, họ thường phớt lờ các nguyên tắc cơ bản như cắt lỗ, đa dạng hóa danh mục hay phân tích cơ bản của doanh nghiệp.
Nguyên nhân dẫn đến FOMO
Tâm lý FOMO trong chứng khoán xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cả chủ quan và khách quan:
- Sự bùng nổ của mạng xã hội và thông tin: Tin tức về các cổ phiếu tăng "nóng", những câu chuyện khoe lãi "khủng" lan truyền nhanh chóng trên các diễn đàn, hội nhóm tạo ra một áp lực vô hình, khiến nhà đầu tư cảm thấy mình cần phải hành động ngay.
- Tâm lý bầy đàn: Con người có xu hướng tự nhiên là làm theo số đông để cảm thấy an toàn và được công nhận. Trong đầu tư, tâm lý này càng được khuếch đại.
- Thiếu kiến thức và kinh nghiệm: Những nhà đầu tư mới thường chưa có một phương pháp đầu tư rõ ràng và dễ bị lung lay bởi những biến động ngắn hạn của thị trường.
- Lòng tham và nỗi sợ hãi: Đây là hai cảm xúc chi phối mạnh mẽ nhất trên thị trường tài chính. Lòng tham thúc đẩy mong muốn kiếm lợi nhuận nhanh chóng, trong khi nỗi sợ hãi (sợ bỏ lỡ cơ hội) khiến họ hành động thiếu cân nhắc.
Tác hại của FOMO
Việc đưa ra quyết định đầu tư dưới ảnh hưởng của FOMO có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng:
- Thua lỗ nặng nề: Đây là hậu quả phổ biến nhất. Mua vào ở đỉnh và hoảng loạn bán ra khi giá điều chỉnh là kịch bản thường thấy của những nhà đầu tư mắc bẫy FOMO.
- Phá vỡ kế hoạch đầu tư: FOMO khiến bạn đi chệch hướng khỏi chiến lược dài hạn đã đề ra, biến việc đầu tư thành một cuộc rượt đuổi đầy may rủi.
- Gây căng thẳng tâm lý: Việc liên tục theo dõi biến động thị trường và lo lắng về việc bỏ lỡ cơ hội có thể gây ra stress và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.
 |
| Ảnh AI |
Làm thế nào để vượt qua "bẫy" FOMO?
Kiểm soát cảm xúc và tuân thủ kỷ luật là chìa khóa để chiến thắng FOMO. Dưới đây là một số chiến lược hiệu quả:
- Xây dựng một kế hoạch giao dịch rõ ràng: Trước khi tham gia thị trường, hãy xác định rõ mục tiêu đầu tư, mức độ chấp nhận rủi ro, phương pháp phân tích và chiến lược mua/bán cụ thể.
- Nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đầu tư: Đừng bao giờ mua một cổ phiếu chỉ vì nghe người khác nói. Hãy tự mình tìm hiểu về doanh nghiệp, đánh giá tiềm năng tăng trưởng và định giá cổ phiếu.
- Tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc cắt lỗ (Stop-loss): Xác định trước điểm cắt lỗ cho mỗi khoản đầu tư để giới hạn mức thua lỗ tiềm năng và tránh việc "gồng lỗ" trong tuyệt vọng.
- Hạn chế tiếp xúc với các nguồn tin tức tiêu cực, hô hào: Giảm bớt thời gian trên các diễn đàn, hội nhóm chứng khoán không có chất lượng để tránh bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông.
- Tập trung vào giá trị dài hạn: Thay vì chạy theo những con sóng ngắn hạn, hãy tập trung vào việc đầu tư vào những doanh nghiệp có nền tảng tốt và tiềm năng phát triển bền vững trong dài hạn.
- Chấp nhận rằng không thể nắm bắt mọi cơ hội: Thị trường luôn có vô số cơ hội. Bỏ lỡ một vài con sóng không có nghĩa là bạn đã thất bại. Điều quan trọng là sự kiên nhẫn chờ đợi những cơ hội phù hợp với phương pháp và tiêu chí đầu tư của mình.
Bằng cách nhận diện và hiểu rõ bản chất của FOMO, nhà đầu tư có thể trang bị cho mình một "tấm khiên" tâm lý vững chắc, từ đó đưa ra những quyết định sáng suốt và thành công hơn trên thị trường chứng khoán.
Chứng Khoán & Cổ Phiếu tổng hợp
---------------------------------
💢 Mở tài khoản chứng khoán VPS với kho số đẹp💢 Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán
💢 Fanpage Chứng Khoán & Cổ Phiếu
💢 Hotline/ Zalo: 0933-068-179
